Op zoek naar een mooie nieuwe kamerplant voor je verzameling, maar zie je door de bomen het bos niet meer? Dat kan gebeuren, er zijn er zoveel om uit te kiezen! Second Green zegt: haal eens een Ficus in huis. Deze mooie boompjes zijn verkrijgbaar in allerlei groottes, kleuren, en bladvormen—en de meeste zijn niet al te moeilijk te verzorgen.
Het was lastig om een selectie te maken, maar we hebben 10 van onze favoriete soorten Ficus verzameld om aan je voor te stellen. Neem een kijkje en kies je favoriet!
Wat is een Ficus?
Ficus is Latijns voor “vijg”. Het is de naam van een geslacht van planten—vooral bomen—in de familie Moraceae. De meest bekende vijgensoort is natuurlijk de gewone vijg, Ficus carica, waarvan we wereldwijd jaarlijks honderdduizenden tonnen fruit eten. Het gehele geslacht Ficus bevat in totaal echter ongeveer 850 soorten! Sommige hiervan zijn enorm populair als kamerplanten.
De gewone eetbare vijg komt vooral voor in het Mediterrane gebied. De vijgenbomen die we als kamerplanten kweken produceren meestal geen eetbaar fruit en komen vooral uit Azië of Afrika. De meeste zijn te herkennen aan hun leerachtige bladeren en grillige stammen met een veelvoud aan luchtwortels.
Als je op zoek bent naar een mooie boom voor binnen, dan zit je met een Ficus altijd goed. Er zijn zó veel verschillende opties: grote bladeren, kleine bladeren, groen van kleur of bont, met een enkele stam of mooi gevlochten, gemakkelijk te verzorgen of meer geschikt voor doorgewinterde plantenliefhebbers… er zijn zelfs Ficussen die helemaal geen bomen zijn, maar kruipplanten!
Hieronder een ode aan de Ficus. We bespreken onze 10 favoriete soorten, van de ultrapopulaire vioolbladplant tot de obscure maretakvijg en alles ertussenin. Welke voeg jij toe aan je verzameling?
10 soorten Ficus voor binnen
1. Ficus lyrata (vioolbladplant)
De populairste kamerplant in het geslacht Ficus is zonder twijfel Ficus lyrata, ook wel bekend als de vioolbladplant. Deze soort, die hiervoor nooit echt de aandacht trok, heeft vanaf 2010 een enorme boost doorgemaakt. Het begon allemaal op sociale mediaplatform Pinterest, en nu zie je ‘m echt óveral. Zelfs de New York Times publiceerde een artikel over deze plant.
Het is niet verrassend dat kamerplantenliefhebbers gek zijn op de vioolbladplant. Met z’n grote, golvende bladeren is dit een echte blikvanger, en enorm fotogeniek. Het slechte nieuws? Dit is helaas niet de gemakkelijkste Ficus op de lijst. Hij mag dan prachtig zijn, maar hij heeft ook veel licht nodig en is gevoelig—geef je je Ficus lyrata een keer teveel of te weinig water, dan kun je erop rekenen dat je plant bladeren laat vallen.
Voor de beste resultaten zet je je vioolbladplant in een luchtig grondmengsel. Plaats ‘m op de zonnigste plek in je huis of gebruik een groeilamp, en laat de potgrond ongeveer halverwege uitdrogen alvorens opnieuw water te geven.
Je vindt meer informatie over Ficus lyrata in de uitgebreide vioolbladplant verzorgingsgids van Second Green.
2. Ficus benjamina (treurvijg)
Als we de vioolbladplant de meest recente superster in de wereld der Ficussen kunnen noemen, dan is de treurvijg ongetwijfeld de oudste. Dit leuke boompje met z’n kleine, puntige blaadjes heet officieel Ficus benjamina, en is al meer dan 50 jaar te koop in alle tuincentra en kamerplantenwinkels.
Vooral in de jaren ’70 en ’80 kon je niet om deze plant heen, en recentelijk zien we ‘m ook weer op steeds meer plekken. Ook hieraan werd door een bekende publicatie een artikel gewijd, dit keer door de LA Times. De krant schrijft dat de hernieuwde populariteit van de treurvijg waarschijnlijk deels te danken is aan nostalgie: hoe leuk is het om een plant te hebben die je moeder of oma ook al in haar huis had staan?
Bovendien is Ficus benjamina wat gemakkelijker in de verzorging dan Ficus lyrata. Het is absoluut een drama queen—als je ‘m verplaatst kun je rekenen op bladval—maar deze soort hoeft niet in de volle zon te staan en kan wat beter tegen teveel of te weinig water.
Je vindt meer informatie over Ficus benjamina in de uitgebreide treurvijg verzorgingsgids van Second Green.
3. Ficus elastica (rubberplant)
Alle soorten Ficus produceren melkachtig, wit sap. Dit sap kan gebruikt worden voor de productie van latex, wat verklaart waarom Ficus elastica ook wel de rubberplant genoemd wordt. Deze soort werd namelijk in het verleden gebruikt om rubber te maken, een functie die tegenwoordig vervuld wordt door een andere boom, Hevea brasiliensis, en door synthetische rubber.
Ficus elastica werd in de 19e eeuw voor het eerst naar Europa gebracht en was meteen een enorme hit. In de Victoriaanse tijd, gekenmerkt door een fascinatie voor serres, kassen, en exotische planten, waren mensen er al gek op. Hoewel de soort nooit de immense populariteit van de voorgenoemde twee Ficussen heeft bereikt, kunnen we ‘m toch echt een klassieker noemen.
Het mooiste aan de rubberplant zijn z’n bladeren: ovaal, dik, leerachtig en glanzend. En als een fijne bonus kun je tegenwoordig allerlei kweekvormen kopen met verschillende kleuren en patronen. Verzorg je boompje zoals elke andere Ficus: lekker veel licht, luchtige potgrond, en een slok water wanneer de grond ongeveer halfdroog is.
Je vindt meer informatie over Ficus elastica in de uitgebreide rubberplant verzorgingsgids van Second Green.
Tip: Het sap van Ficus elastica en andere vijgenbomen bevat irriterende bestanddelen. Als je een gevoelige huid hebt, kan het helpen om handschoenen te dragen bij het verpotten. Laat je huisdieren niet aan deze planten knagen, want dat kan leiden tot buikpijn, overgeven, en/of diarree.
4. Ficus microcarpa (Ficus bonsai)
Op zoek naar een kleinere Ficus? De meeste soorten kunnen klein gehouden worden door ze regelmatig te snoeien, maar er is ook een andere oplossing: bonsai. Vijgenbomen zijn uitstekend geschikt om in miniatuur te kweken. De favoriet is Ficus microcarpa, een soort met kleine blaadjes die van nature tot wel 30 meter hoog kan worden maar die in bonsaivorm gewoon op de vensterbank past.
Het fijne aan een Ficus microcarpa bonsaiboompje is dat deze een stuk vergevingsgezinder zijn dan andere Ficussen. Ze zijn gemakkelijk te verzorgen mits je ze lekker veel licht geeft. Zet de jouwe naast een raam, geef water wanneer de potgrond uit begint te drogen, en snoei regelmatig om de vorm te behouden. Om te zorgen dat de plant niet te groot wordt voor z’n pot, kun je om de twee jaar de wortels snoeien.
En trouwens: Ficus bonsais worden onder allerlei namen verkocht. Zo kom je misschien “Ficus retusa” of “Ficus ‘Ginseng'” tegen. Dit is incorrect en kun je negeren! 99% van de mini Ficussen die je kunt kopen in je lokale kamerplantenwinkel of tuincentrum zijn gewoon Ficus microcarpa.
5. Ficus pumila (klimvijg, kruipende Ficus)
De meeste soorten in het geslacht Ficus zijn bomen. Er zijn echter uitzonderingen, zoals dit leuke plantje: Ficus pumila, ook wel de klimvijg of kruipende Ficus genoemd. Zoals deze namen suggereren, lijkt deze soort meer op klimop dan op een typische vijg.
In het wild groeit Ficus pumila op steen, bomen, en muren. De luchtwortels produceren een plakkerig sap, wat ervoor zorgt dat de plant zich stevig aan het oppervlak kan hechten. Er zijn een aantal kweekvormen beschikbaar, waaronder een bonte vorm (zie de foto hieronder) en eentje die bekend staat als ‘Curly’, met krullende blaadjes.
Ficus pumila houdt van warmte en een hoge luchtvochtigheid. De soort is daarom populair voor terraria, maar je kunt ‘m ook gewoon op de vensterbank zetten. Plaats dan bijvoorbeeld een mooie dikke tak in de pot en bind de takken hier losjes aan vast—zo zie je de klimvijg in z’n volle glorie. Houd de potgrond lichtvochtig.
6. Ficus ‘Alii’
Hoewel deze Ficus bekend staat onder de naam van de bekendste kweekvorm, ‘Alii’, heet hij eigenlijk officieel Ficus maclellandii (al noemen sommige bronnen ‘m ook wel incorrect F. binnendijkii). Wat de juiste naam ook is, dit is in ieder geval onze persoonlijke favoriet op deze lijst!
Ficus ‘Alii’ is gemakkelijk te herkennen aan z’n langwerpige bladeren. Maar z’n decoratieve uiterlijk is niet de enige reden om een ‘Alii’ in huis te halen: het is ook misschien wel de beste Ficus voor beginners. Zoals alle soorten in dit geslacht houdt deze plant er niet van om verplaatst te worden (dit kan resulteren in bladval), maar verder is-ie een stuk vergevingsgezinder wat betreft water en licht.
Hoewel Ficus ‘Alii’ het liefst naast een raam staat, kan deze vijg in onze ervaring ook op een wat minder lichte plek overleven. Water geven doe je wanneer de potgrond halfdroog is, en vergeet niet om tijdens het groeiseizoen één keer per maand wat vloeibare plantenvoeding te geven.
Je vindt meer informatie over deze plant in de uitgebreide Ficus ‘Alii’ verzorgingsgids van Second Green.
7. Ficus cyathistipula (Afrikaanse vijgenboom)
Zoals de naam suggereert—en in tegenstelling tot veel van de andere soorten op deze lijst, die uit Azië komen—is Ficus cyathistipula van nature te vinden in de regenwouden en moerassen van Centraal-Afrika. Op het eerste gezicht kan deze plant nogal lijken op de eerder genoemde Ficus elastica, maar de bladeren zijn wat kleiner, langwerpiger, en minder glanzend.
De Afrikaanse vijgenboom is van nature compacter dan veel andere Ficussen. In het wild wordt dit geen gigantische boom, maar meer een soort grote struik van maximaal 5 meter hoog. Hij houdt van lekker veel licht (maar kan redelijk tegen halfschaduw) en lichtvochtige potgrond.
Dit is voor een Ficus een vrij snelle groeier en stelt tijdens het groeiseizoen voor de beste bladproductie daarom regelmatig wat plantenvoeding op prijs. Met de juiste verzorging heb je voor je het weet een prachtige, volle plant.
8. Ficus altissima
Hoewel Ficus altissima absoluut niet dezelfde populariteit geniet als veel van de andere Ficussen die we hierboven besproken hebben, zien we ‘m de laatste tijd toch echt meer en meer verschijnen in tuincentra en kamerplantenwinkels. Niet verrassend, want het is een prachtige plant, vooral de bonte vorm genaamd ‘Yellow Gem’.
In z’n natuurlijke habitat groeit deze plant als een wurgvijg. Een F. altissima zaailing ontwikkelt zich meestal op een andere boom en gebruikt deze als steun. Tegen de tijd dat de wurgvijg groot genoeg is om op z’n eigen benen te staan, is het slachtoffer meestal morsdood door gebrek aan licht en voedingsstoffen. Gelukkig kan je altissima in huis prima voor zichzelf zorgen en uitgroeien tot een mooi boompje—zonder een andere boom om zeep te helpen.
Qua verzorging is dit een typische Ficus. Zet ‘m op een zo licht mogelijke plek en gebruik een luchtige potgrond die overtollig water snel laat wegvloeien. Geef water wanneer de grond half droog is. Probeer je plant niet te vaak te verplaatsen, want dan kun je erop rekenen dat hij bladeren laat vallen!
Je vindt meer informatie over deze plant in de uitgebreide Ficus altissima verzorgingsgids van Second Green.
9. Ficus deltoidea (maretakvijg)
Hier is nog zo’n Ficus die niet echt bekend staat om z’n boomachtige vorm: Ficus deltoidea, soms ook wel de maretakvijg genoemd. Deze struik ontleent z’n naam aan de kleine, vaak zilverachtige blaadjes en het witgroene met roze fruit dat de soort produceert. Het vlezige blad doet ons persoonlijk een beetje denken aan de krokodillentranenplant, Peperomia obtusifolia.
Ficus deltoidea komt van nature voor in de bossen van Maleisië, Indonesië, en de Filipijnen. In het wild is deze plant meestal in de grond te vinden, maar hij kan ook op steen of hout groeien. Je kunt dus overwegen om de jouwe op een mooie stronk te binden, al werkt een normale pot met potgrond ook helemaal prima.
Een Ficus deltoidea wordt in het wild meestal niet meer dan 2 meter hoog; in huis blijven ze meestal nog kleiner. Het zijn geen snelle groeiers, maar wel makkelijk te verzorgen. Je kunt jouw maretakvijg in de zon of halfschaduw zetten. Geef water wanneer de grond halfdroog is.
10. Ficus benghalensis
We eindigen onze lijst met een knaller: maak kennis met de banyanboom, de nationale boom van India. Deze plant wordt ook wel Ficus benghalensis genoemd en is in het wild één van de indrukwekkendste bomen die je kunt tegenkomen. Net als Ficus altissima is F. benghalensis een wurgvijg, die zijn leven begint op een andere boom en deze uiteindelijk om zeep helpt.
Het verschil met F. altissima is dat een wilde banyanboom tot wel 30 meter hoog kan worden en gigantische stammen kan hebben. Ja, meervoud, want deze soort kan vanuit z’n takken luchtwortels naar de grond sturen. Deze vormen uiteindelijk nieuwe stammen en groeien bijna geheel onafhankelijk van de originele boom verder. Spectaculair!
Gelukkig hoef je je geen zorgen te maken dat je Ficus benghalensis je huis overneemt; binnen blijft hij een stuk kleiner. De meest populaire kweekvorm, met matte, fluwelige in plaats van glanzende bladeren, heet Ficus ‘Audrey’. Deze houdt van lekker veel licht en groeit snel. Je geeft ‘m liefst water wanneer de potgrond halfdroog is.
Welke Ficus is jouw favoriet? Als je nog meer vragen hebt of als je je eigen ervaringen met deze verschillende soorten Ficus wilt delen, laat dan hieronder een comment achter!
