Op zoek naar een mooie grote kamerplant om je interieur een beetje op te fleuren? Misschien is Ficus lyrata wel wat voor jou! Dit fijne boompje met grote bladeren kan met de juiste verzorging uitgroeien tot een flinke plant: perfect voor het “urban jungle”-effect.

Hieronder lees je alles wat je moet weten over Ficus lyrata en hoe je deze populaire kamerplant verzorgt.

Waar komt Ficus lyrata vandaan?

Ficus lyrata komt uit westelijk Afrika. De boom groeit hier in het tropisch regenwoud en kan tot wel 15 meter hoog worden.

Vanwege de vorm van de grote bladeren (tot wel 45 cm!) wordt deze soort ook wel de vioolbladplant genoemd. Daarnaast verkopen sommige winkels ‘m als de “tabaksplant”. Dit is incorrect—het is een wilde vijg uit de moerbeifamilie en heeft niets met tabak te maken.

Licht & temperatuur voor Ficus lyrata

Licht

Ficus lyrata is een kamerplant waar veel plantenliefhebbers moeite mee hebben. Deels heeft dit te maken met licht: je boompje kan er écht niet tegen om in de (half)schaduw te staan. Er wordt vaak gezegd dat deze soort indirect licht nodig heeft, maar wij zijn het daar niet mee eens. Je kunt ‘m beter recht voor een zonnig raam zetten, liefst eentje op het zuiden.

Een plant die genoeg licht krijgt is veel vergevingsgezinder wat betreft water en eventuele foutjes in de verzorging. Mocht je geen zonnig raam beschikbaar hebben, dan kun je ook een groeilamp overwegen.

Temperatuur

In tropische regio’s is Ficus lyrata populair als decoratieve boom voor parken en tuinen, maar in ons kikkerlandje wordt het in de winter helaas te koud hiervoor. Hij doet het hier beter als kamerplant, al kun je de jouwe in de zomermaanden eventueel buiten zetten.

Zorg wel voor een beschut en droog plekje. Acclimatiseer de plant in de loop van een paar weken aan de fellere buitenzon, anders kunnen de bladeren verbranden. Wanneer het ‘s nachts 10 graden of minder wordt, moet je Ficus weer naar binnen, anders laat hij z’n bladeren vallen.

Ficus lyrata potgrond & oppotten

Potgrond

Een Ficus lyrata is niet al te kieskeurig wat betreft potgrond. Het belangrijkste is om een luchtig grondmengsel te gebruiken dat overtollig water laat wegvloeien, want onze kamerplanten houden niet van natte voeten. Je kunt bijvoorbeeld een normale grond voor kamerplanten combineren met een handje perliet.

Mocht je het bij de hand hebben, dan waardeert je Ficus ook de toevoeging van wat extra organisch materiaal. Compost is ideaal, al kun je ook turf gebruiken, vooral als je van jezelf weet dat je vaak te weinig water geeft (turf houdt namelijk water vast).

Oppotten

Het maakt niet uit wat voor pot je gebruikt voor je Ficus lyrata, zolang er maar een gat in de onderkant zit. Voor grotere exemplaren gebruik je wel liefst een stevige, brede pot, anders kan je plant omvallen als je er per ongeluk tegen aan stoot.

Afhankelijk van de groei van je Ficus kun je ‘m om de 1-2 jaar verpotten. Als de grond steeds sneller uit begint te drogen of als de wortels uit het gat in de pot komen, dan is het tijd om de aankomende lente een potmaat omhoog te gaan. Ververs voor de beste resultaten ook gelijk de grond.

Ficus lyrata water geven

Oké, opgelet! Dit is waar het voor de meeste kamerplantenliefhebbers misgaat met de ietwat dramatische Ficus lyrata. Veel vioolbladplanten worden doodgeknuffeld: ze houden van water, maar als de potgrond altijd nat is dan kunnen de wortels gaan rotten.

Geef dus niet blindelings wekelijks water. De hoeveelheid die je Ficus nodig heeft hangt af van factoren zoals het seizoen (licht, temperatuur) en de potgrond die je gebruikt. Het is beter om eerst te controleren of de potgrond nog vochtig is en of je plant daadwerkelijk water nodig heeft.

Steek een vinger in de pot; als de grond halfdroog is (en vooral als de bladeren wat slapper lijken te hangen), dan kun je je plant een slok geven. Is de grond nog vochtig, dan wacht je beter iets langer. Mocht de grond nat of zompig aanvoelen, dan moet je echt minderen!

In de praktijk komt dit er meestal op neer dat je in de warme zomer 1-2 keer per week water geeft (buiten meestal vaker). In de winter, wanneer onze kamerplanten meestal een soort “winterslaap” houden, heeft je Ficus lyrata soms maar elke 1.5-2 weken dorst.

Tip: als je net een nieuwe Ficus lyrata hebt aangeschaft, dan kan het zijn dat de plant wat bladeren laat vallen. Ficussen houden er namelijk niet van om verplaatst te worden. Ga niet zomaar meer water geven om te compenseren!

Plantenvoeding voor Ficus lyrata

Hoewel deze Ficus meestal geen al te snelle groeier is, waardeert hij het wel om in de lente en zomer maandelijks wat plantenvoeding te ontvangen. Een standaard voeding voor kamerplanten zou prima moeten werken, maar het ideaal is een product met een 3-1-2 verhouding van stikstof-fosfor-kalium. Stikstof is namelijk wat een plant nodig heeft voor de groei van mooie, groene bladeren.

Gebruik de plantenvoeding zoals beschreven op de verpakking, meestal door het te mengen met water en dan je plant water te geven zoals gewoonlijk.

Ficus lyrata stekken

Omdat Ficussen houtachtige stengels hebben, zijn ze vaak iets lastiger te stekken dan andere kamerplanten. Maar geen zorgen: it can be done! Door je boompje te “onthoofden” en de afgeknipte stengel op water of in verse grond te zetten, kun je met een beetje geluk een geheel nieuwe vioolbladplant kweken. Je hebt er wel wat geduld voor nodig.

Je stekt ‘m zo:

• Knip de top van je plant af, liefst minstens 20 cm. Zorg dat er een oog (groeipunt) op de stek zit, plus wat bladeren.
• In water: haal de onderste bladeren van de stek af en zet ‘m in een glas water. Plaats het geheel op een warme en lichte plek.
• In potgrond: dip de onderkant van de stek in wat stekpoeder (werkt echt!) en plaats ‘m in een pot met verse grond. Zet op een warme en lichte plek.
• En dan: geduld.

Als je stek in water staat, zie je vanzelf wortels verschijnen (al kan het in de winter een tijdje duren). Je kunt je nieuwe Ficus oppotten als deze ongeveer 5 cm lang zijn. Als de stek in een pot staat, wiebel ‘m dan eventueel elke week even op en neer. Als je weerstand voelt, dan weet je dat de wortels goed ontwikkeld zijn.

Je kunt een vioolbladplant overigens ook stekken met de luchtaflegmethode. Dit duurt langer, maar geeft wel een grotere kans op succes. Het concept houdt in dat je een wond op de stam maakt en deze dan inpakt met vochtig veenmos. Zo denkt je boom dat hij wortels moet gaan produceren op de plek van de wond.

Wanneer de wortels lang genoeg zijn, knip je de stam net eronder af. Voilà, een voorgewortelde stek die je alleen nog maar in een pot hoeft te zetten!

Wist je dat? Als je een Ficus lyrata blad op water zet, dan komen er na verloop van tijd wortels aan. Zo blijft het blad voor altijd intact, al groeit er nooit een nieuwe plant uit. Toch een leuk decoratiestukje voor op de vensterbank, en zo’n blad gaat véél langer mee dan snijbloemen.

Ficus lyrata kopen

De Ficus lyrata heeft in de afgelopen jaren enorm aan populariteit gewonnen. Het was een tijdlang echt dé “hype” plant, iedereen moest er eentje hebben! Ook nu kun je ‘m nog steeds in elk tuincentrum en in elke plantenwinkel vinden.

Mocht je overigens bang zijn dat een normale vioolbladplant te groot wordt voor je huis, dan kun je een kweekvorm genaamd Ficus lyrata ‘Bambino’ overwegen. Deze blijft veel compacter dan de gewone plant en heeft ook kleinere bladeren.

Liever een beetje extra kleur? Dan kun je voor Ficus lyrata ‘Variegata’ met bont blad gaan. Onthou wel dat gemarmerde planten wat lastiger zijn in de verzorging.

Tip: als je weinig ervaring hebt met kamerplanten, dan is deze drama queen misschien niet de juiste keus. Probeer anders een Ficus ‘Alii’ of de elegante Ficus elastica! Deze zijn allebei nét iets minder makkelijk om zeep te helpen.

Is Ficus lyrata giftig voor huisdieren?

Hoewel een Ficus lyrata je kat of hond niet om zeep gaat helpen, wordt deze plant wel beschouwd als giftig. Het latexachtige sap kan de huid en slijmvliezen irriteren door een bestanddeel genaamd ficine. Deze stof veroorzaakt zwelling en uitslag, en kan ook zorgen voor braken of diarree.

Als je denkt dat je viervoeter een hapje uit je Ficus heeft genomen, geef dan water en houd het dier 24 uur goed in de gaten. Als je twijfelt, bel dan de dierenarts voor advies.

https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:853158-1/general-information

https://patents.google.com/patent/USPP9323P/